شمایل شناسی پیکره آدم (ع) در نگاره های سجده فرشتگان
نویسندگان
چکیده مقاله:
نگارگران مسلمان در دورههای مختلف برای ترسیم پیکره پیامبران و ائمه از روشهای گوناگونی بهره گرفتهاند که علاوه بر بینش خود نگارگر، بهنوعی نشاندهنده اندیشهها و اعتقادات حامیان در زمان تولید اثر نیز بوده است. در میان حکایات پیامبران و مقدسین، حکایت سجده بردن فرشتگان بر حضرت آدم ازجمله صحنههایی است که از سوی نگارگران با رویکردهای متفاوتی در نسخ متعددی به تصویر درآمده است. مقاله حاضر که به روش توصیفی– تحلیلی به بررسی این نگارهها میپردازد، تلاش میکند تا ضمن معرفی تمام نمونههای برجایمانده از این موضوع در نگارگری اسلامی، به استخراج شیوه ارائه پیکره آدم و نوع نشانههای بصری مورداستفاده نگارگران در دورههای مختلف نیز بپردازد. مطالعات انجامگرفته نشان میدهد که نگارگر مسلمان برای نشان دادن شخصیت مقدس و فرازمینی حضرت آدم، علاوه بر استفاده از نمادها و نشانههایی که بهصورت نشانههای قراردادی تقدس در نگارگری اسلامی درآمده، مانند استفاده از هاله مقدس، از عناصر و نشانههای دیگری نیز برای القای هر چهبهتر مفاهیم ذهنی خود استفاده کرده است. از میان این عناصر میتوان به تخت و تاج خلیفه الهی، حضور فرشتگان با طبقهایی از نور و شعله مقدس و همچنین جایگاه خاص آدم (ع) در ترکیببندی نگاره اشاره کرد.
منابع مشابه
شمایل نگاریِ دینی در هنر بودایی (شمایل شناسی اَوَلوکیتشوره)
شمایلنگاری دینی، فصلی از هنر قدسی است و برای سنتهای دینی از ارزشهای تعلیمی، تبلیغی، آیینی و تجربی بالایی برخوردار است. این شاخۀ هنری در بودیسم مهایانه جایگاه و اهمیتِ ارجمندی داشته و مخصوصاً در نگارگری بودیستوهها بهخوبی متجلی است. پژوهش حاضر به روش اسنادی و اساساً با هدف نشان دادن شمهای از تبلور قداست در هنر بودایی انجام گرفته است و یافتههای آن نشان میدهد که گرچه بودیسم سنتی به دلیل فقدان...
متن کاملشمایل حضرت محمد(ص)در کاشی نگاره های خانه های شیراز
کاشیکاری یکی از شیوه های نقش پردازی آرمان گرایانه در تزیینات معماری سنتی ایران است. در دوره قاجار، نقشینه کردن دیوار ابنیه عمومی وخصوصی با شمایل و مضامین مذهبی جلوه ای نوین یافت. کاشی نگاران قاجار در نقش پردازی ، کتب ادبی، تاریخی و مذهبی ، سنت های کهن نگارگری و اسلوب های غربی را منبع الهام قرار داده اند. سردر ورودی ها،و دیوار اندرونی و بیرونی ابنیه مذهبی و اماکن عمومی و خصوصی را متناسب با کار...
متن کاملآدم مسجود از دیدگاه آیات قرآنى
داستان آفرینش آدم (ص) از جمله قص ههاى قرآنى است که آیات بسیارى به آاختصاص دارد. در این داستان به جنب ههاى مختلف آفرینش تا هبوط آدم از بهشت الهى به زمین خاکى اشاره شده است. سجده فرشتگان در برابر آدم از جمله مواردى است که در آیاتى از قرآن آمده و مفسران درباره آن از چش ماندازهاى مختلف بحث و بررسى کرد هاند. ادب فارسى که نیز سرشار از مفاهیم قرآنى است از این داستان و بن مای ههاى آن بى بهره نیست. در ا...
متن کاملآدم مسجود از دیدگاه آیات قرآنى
داستان آفرینش آدم (ص) از جمله قص ههاى قرآنى است که آیات بسیارى به آاختصاص دارد. در این داستان به جنب ههاى مختلف آفرینش تا هبوط آدم از بهشت الهى به زمین خاکى اشاره شده است. سجده فرشتگان در برابر آدم از جمله مواردى است که در آیاتى از قرآن آمده و مفسران درباره آن از چش ماندازهاى مختلف بحث و بررسى کرد هاند. ادب فارسى که نیز سرشار از مفاهیم قرآنى است از این داستان و بن مای ههاى آن بى بهره نیست. در ا...
متن کاملعصمت آدم (ع) در ترازوی نقد
این مقاله بحث نافرمانی آدم (ع) در بهشت و وسوسه او بهوسیله شیطان که طبعاً با عصمت و پیامبری او ناسازگار است را بررسی می کند. برای رفع این تعارض، از سوی متکلمین و مفسرین توجیهاتی آورده شده، مانند: فعل آدم (ع) ترک اولی بوده است، بهشت مذکور، مکان تکلیف نبوده است، نهی ارشادی بوده است نه مولوی، نهی تکوینی و یا آزمایشی بوده است، نه تشریعی. نویسنده، پس از ارائه نظرات همراه با توجیهات و ادله آنها، به بر...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 9 شماره 2
صفحات 97- 106
تاریخ انتشار 2018-02-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023